Marga van Zundert

Marga van Zundert is freelance wetenschapsjournalist.

Marga van Zundert is constant nieuwgierig. Wat maakt het Ebolavirus zo gevaarlijk? Hoe begon het leven? Hoe werkt een bionische hand? Na een studie scheikundige technologie koos ze voor de journalistiek om veel vragen te kunnen beantwoorden.

Ze schrijft als freelance wetenschapsjournalist voor dagblad Trouw en vaktijdschriften als C2W, Chemie Magazine en De Ingenieur. Maar ze maakt ook verhalen voor de Vogelvrije Fietser, opinieert in de Brabantse kranten en won een Zilveren Griffel voor het boek ‘Ik? Wie is dat?’ van de Kinderuniversiteit Tilburg.

  www.margavanzundert.nl

Artikelen van deze auteur

De sneaker

Sportief en stoer, maar zacht voor je voeten. De sneaker is er in vele varianten. Van de alledaagse schoen en de vederlichte, supersnelle hardloopschoen voor atleten tot de exclusieve designer-exemplaren voor de ware mode-fan. Met gemiddeld 65 onderdelen en tien verschillende soorten materialen zijn sneakers helaas ook een echte recycleramp.

Biomaterialen voor zelf herstel

Per jaar krijgen zo’n 5.000 Nederlanders een nieuwe hartklep, 24.000 een nieuwe heup en 140.000 mensen een nieuwe ooglens (staaroperatie). Een donor is niet nodig. Het gaat om gloednieuwe onderdelen uit een laboratorium of fabriek. Steeds meer en steeds complexere delen van ons lijf zijn zo te vervangen.

Isolatie

Warmte ‘ontsnapt’. Daarom trekken we in de winter een warme trui aan en thermo-ondergoed. Ook ons huis heeft een ‘jas’ om warm te blijven: muren hebben een isolerende spouw, onder het dak en de vloer liggen isolatieplaten en in de kozijnen zit dubbelglas. Wist je dat het juist ‘luchtige’ materialen...

Soja

Ieder mens en dier heeft eiwitten nodig, het zijn onmisbare voedingsstoffen. In het plantenrijk is soja de onbetwiste eiwitkampioen. De boon levert veel en hoogwaardig eiwit. Al duizenden jaren maken Aziaten daar gebruik van. Tofu, tempeh en sojasaus zijn niet weg te denken uit de oosterse keuken. Maar halverwege de vorige eeuw werd soja...

Windmolens

Een land van wind en molens is Nederland altijd geweest. Molens creëerden zelfs een groot deel van het land. Maar bij een windmolen denk je tegenwoordig eerder aan een hoge, ranke windturbine dan aan de klassieke met riet bedekte poldermolen. Moderne windmolens zijn de grootse draaiende machines op aarde. Ze zorgen voor schone, duurzame...

Aluminium

Element nummer 13, aluminium (Al), is het meest voorkomende metaal op aarde. Het is licht en goedkoop, maar toch stevig en multifunctioneel. Je bouwt er bijvoorbeeld vliegtuigen van en steigers, maar gebruikt het metaal ook om bier te verpakken of paaseitjes. Je verduistert je ramen ermee en maakt er kozijnen van. Je gebruikt het zelfs...

De kunstnier

Zesduizend Nederlanders zijn afhankelijk van een kunstnier, zij dialyseren. En dat aantal groeit door vergrijzing, hoge bloeddruk, diabetes en obesitas. Hun eigen nieren werken niet goed, afvalstoffen hopen zich op in het bloed en vergiftiging dreigt. Een donornier kan uitkomst bieden, maar is niet voor iedereen beschikbaar. Gelukkig is...

Zuurstof

Zuurstofgas is het afvalproduct van de fotosynthese, het proces waarbij planten uit koolstofdioxide en water hun bouwstoffen maken. Zo’n 3,5 miljard jaar geleden begonnen algen ermee en een slordige 1 miljard jaar later waren de oceanen met zuurstof verzadigd en kwam het ook in deatmosfeer terecht. Dat maakte de opkomst van dieren en uiteindelijk...

Hormoonverstoorders

Hormoonverstoorders zijn stoffen die doen wat de naam suggereert: ze verstoren de werking van natuurlijke hormonen. Vaak gaat om veelgebruikte chemicaliën als bisfenol-A en ftalaten die uit plastics lekken. Maar ook het antibioticum triclosan, pesticides, medicijnresten en brandvertragers kunnen de hormoonhuishouding beïnvloeden. Vanwege...

Ebola

Ebola is een van de dodelijkste virussen op aarde. Het verschuilt zich diep in de Afrikaanse regenwouden in vleermuizen en apen. Uitbraken zijn gelukkig zeldzaam en met snelle isolatie kan een epidemie worden voorkomen, maar dat lukte niet in 2014-2015 in West-Afrika. Voor het eerst bereikte ebola dichtbevolkte stedelijke gebieden. En...

Smog

In Europa behoort zware smog, die in steden als Beijing zorgt voor enorme gezondheidsschade, tot het verleden dankzij centrale verwarming en schoorsteenfilters. Toch stijgen in Zuid-Nederland en Vlaanderen de concentraties fijnstof, ozon en stikstofdioxiden nog regelmatig boven de norm. Smog in Nederland is vaak zomersmog. Op zonnige,...

Insecticiden

Al eeuwen voert de mens strijd tegen insecten. Tegen jeukende luizen, stekende muggen en vraatzuchtige larven die de oogst willen oppeuzelen. De chemie leverde in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw wondermiddelen. Zo hielp DDT mede om malaria en tyfus uit Europa te bannen. Het gebruik bleek echter niet zonder gevolgen. Pesticiden...

Implantaten

We leven langer en actiever dankzij de kunstheup, de pacemaker, kunsttanden en een nieuwe ooglens bij staar. Medische hulpmiddelen ín het lichaam zijn al bijna alledaags, en er komen steeds meer bij. Sommigen daarvan zijn erg geavanceerd, zoals het cochleair implantaat voor doven, en een hersenelektrode voor Parkinsonpatiënten. Maar de...

3D-Printen

Fabriek in huis: Een beeldje van jezelf, een complex sieraad, of het ontbrekende kapje van die jaren zestig-lamp. Modeltreinen, pizza, protheses, de Venus van Milo, maak een ontwerp, verzamel materiaal en de 3D-printer maakt het allemaal. De industrie gebruikt al langer 3D-printers. Zo zijn er veel prototypes gemaakt en verbeterd...

Zout

Smaakmaker uit zee: Ooit was zout peperduur en aanleiding tot oorlogen. Nu kost een kilogram dertig cent, en eten we meer zout dan goed voor ons is. Zonder kunnen we echter niet, een volwassene heeft dagelijks anderhalve gram nodig. Het meeste zout halen we uit de bodem van Twente en Oost-Groningen, waar ooit een binnenzee golfde. Zout...

Chemische wapens

Giftige granaten: Al in 1899 noemden wereldleiders chemische wapens ‘barbaars’ en ‘laf’. Toch hingen in de Eerste Wereldoorlog dikke wolken chloor, fosgeen en mosterdgas boven de strijdvelden en in de loopgraven. In de Tweede Wereldoorlog bleven de dodelijke chemicaliën in de voorraadbunkers. Althans in Europa. Na meer dan 25 jaar onderhandelen,...

Ruiken

De neus en zijn geheimen: Geuren verleiden en waarschuwen. Daarom loopt het water je in de mond bij de geur van versgebakken appeltaart en stopt het gasbedrijf een vleugje tetrahydrothiofeen in het reukloze aardgas. En ook al vertrouwen we in het dagelijkse leven minder op onze neus dan op onze ogen of oren: mensen die hun reuk moeten...

Fosfor

Kostbaar goed: Hofdames in de 17de eeuw verbaasden zich over het geheimzinnig lichtgevende ‘koude vuur’ dat alchemisten maakten uit urine. Later raakte fosfor vooral bekend via lucifers en gevreesd door vergiftigingen en brandbommen. Na de Tweede Wereldoorlog zorgde fosforrijke rots voor welvaart in West-Europa. De landbouw maakte zijn...

Kunststofrecycling

De meeste kunststoffen zijn prima nogmaals te gebruiken, en nogmaals, en nogmaals. Dat bespaart grondstof (aardolie) en helpt de CO2-uitstoot te verminderen. Bovendien zorgt inzamelen ervoor dat plastic niet gaat zwerven. In Afrika hangen bomen en struiken vol plastic zakjes. En in de oceanen zijn plekken waar inmiddels een soort soep...

Groen Gas

De nieuwste brandstof heet groen gas. Het rijdt goedkoop en duurzaam, want het wordt gemaakt van mest, gft, sloophout, stro, oud frituurvet of vissenkoppen. Er kan ook groene stroom van worden gemaakt en warmte om huizen, kassen of een tropisch zwembad mee te verwarmen. Groen gas maakt menig veehouder opeens tot energieleverancier. Gas...

Antivries

De natuur heeft talloze manieren ontwikkeld waarop dieren vorst kunnen overleven. Poolvissen hebben speciale eiwitten in hun bloed die ervoor zorgen dat het blijft stromen als het zeewater 2 °C onder nul is. Sommige poolinsecten bestaan voor bijna een kwart uit glycerol, een bekend antivriesmiddel. Canadese kikkers zijn ’s winters maandenlang...

ADHD

Zo’n vier procent van de kinderen in Nederland heeft ADHD, aldus een schatting van de gezondheidsraad. ADHD’ers zijn druk, impulsief en kunnen lastig stilzitten of zich concentreren. Dat kan grote problemen opleveren, zoals het niet afmaken van opleidingen, snel en vaak ruzie hebben door ondoordachte uitspraken en het gevoel niet begrepen...

Vaccins

Veel ziektes komen nauwelijks meer voor dankzij inentingen. Denk bijvoorbeeld aan rodehond, pokken, mazelen, difterie en polio. Konden we alle baby’s in de wereld inenten, dan zouden we jaarlijks nog zeker twee miljoen kinderen kunnen redden. Toch zijn vaccins de laatste tijd niet altijd positief in het nieuws. De opkomst bij de vaccinatie...

Medische afbeeldingen

Plaatjes zeggen vaak meer dan duizend woorden, zo luidt het gezegde. Dat geldt ook in de medische wetenschappen. Het ziekenhuis is een ware plaatjesfabriek geworden. Of er met iemand iets mis is – en wat precies – wordt steeds vaker beoordeeld aan de hand van afbeeldingen. Een tandarts zoekt op röntgenfoto’s naar gaatjes of wortelontstekingen....

Microreactoren

In navolging van de elektronica gaat ook de chemie steeds sterker miniaturiseren. Reacties blijken snel en efficiënt te verlopen in reactoren met kanaaltjes minder dan een millimeter breed. Ook al zijn deze microreactoren niet groter dan een luciferdoosje of een chip, door er veel te stapelen kunnen kilo’s – ja, zelfs tonnen – van een...

Zonnebrand

Bruin mag dan in de mode zijn, dat kleurtje is lang niet voor iedereen weggelegd. Mensen met een lichte huid worden in de zon rood in plaats van bruin: hun huid verbrandt. Uit de middagzon blijven is voor hen verstandig, maar lang niet altijd prettig of mogelijk. Er bestaat ook een andere oplossing: smeren met een zonnebrandcrème die de...

Biologische Klok

Alle planten, dieren en mensen hebben een klok in hun lijf. Die zit er niet voor niets. Een bloem weet dankzij de klok wanneer hij moet bloeien. De muis weet wanneer het veilig is om uit zijn holletje te kruipen. En het menselijk lichaam is bij het ontwaken klaar voor actie. Lichaamstemperatuur, hartslag en bloeddruk zijn weer op peil...

Migraine

Ernstige migraine staat op de WHO-lijst van meest invaliderende ziektes. Het gaat dan ook niet zomaar om een hoofdpijntje – terugkerende migraineaanvallen kunnen iemands leven flink vergallen. Mensen met migraine hebben niet alleen verschrikkelijke hoofdpijn, ze moeten vaak ook braken en zijn overgevoelig voor licht en geluid. Het liefst...

Hooikoorts

Zodra in het voorjaar de bomen en het gras weer gaan bloeien krijgen veel mensen last van een loopneus en tranende ogen. Boosdoener is het stuifmeel, de pollen. Hooikoortspatiënten – naar schatting zo’n 20 procent van de bevolking – reageren daar allergisch op. Hoewel er steeds meer pilletjes, druppeltjes en sprays tegen hooikoorts te...

Bloed

Wie bloed verliest wordt zwak. En staat ons bloed stil, dan dreigt door zuurstoftekort acuut schade aan onze hersenen. Bloed is letterlijk van levensbelang, want behalve zuurstoftransport heeft het allerlei cruciale functies in het lichaam: het houdt ons warm, ruimt bacteriën en andere indringers op en vervoert de benodigde brandstof naar...

Katoen

Overdag dragen we het, ’s nachts slapen we ertussen: katoen. Het natuurlijke materiaal is luchtig, absorbeert goed en kriebelt niet. Maar het heeft ook schaduwkanten. De teelt vergt bijvoorbeeld veel water, kunstmest en bestrijdingsmiddelen. En de kleine Afrikaanse katoenboer kan onmogelijk concurreren met de grootschalige katoenteelt...

Vitamines

Wie goed en gevarieerd eet krijgt voldoende vitamines binnen. Desondanks vliegen de vitaminepillen de deur uit bij drogisterij en supermarkt. Ze zouden verkoudheid, hart- en vaatziekten en zelfs kanker helpen voorkomen. Het wetenschappelijke bewijs hiervoor blijkt zwak, terwijl een overmaat van sommige vitamines wél schaadt. Wie chemisch...

PET-fles

Tot 2006 waren frisdrankfabrikanten verplicht om grotere PET-flessen van meer dan een liter meermaals te gebruiken. Zo’n ‘dikke’ fles wordt vijftien tot twintig keer uitgespoeld en opnieuw gevuld en gaat op die manier vijf jaar mee. Tegenwoordig mogen echter ook in Nederland de eenmalige, dunnere en lichtere flessen worden verkocht – ondanks...

Griepvirus

De griep, influenza, waart altijd rond. Meestal betekent het een week uitzieken in bed, maar eens in de dertig á veertig jaar duikt er een heel nieuw type van het influenzavirus op. Omdat het afweersysteem die nieuwe variant niet kent kan zo’n griepgolf veel ernstiger verlopen. Zo kostte de beruchte ‘Spaanse griep’ uit 1918-1919 wereldwijd...

Vleesvervangers

We kunnen de soja en het graan dat nu aan koeien en varkens wordt gevoerd ook zelf opeten. Goed voor het milieu, want veeteelt belast het milieu veel meer dan landbouw. En goed voor onszelf, want soja is gezond. Door de groeiende wereldbevolking zou het eten van vleesvervangers zelfs bittere noodzaak kunnen worden. Volgens sommige voedseldeskundigen...

Malaria

De malariaparasiet werkt met dodelijke perfectie. Het micro-organisme bedient zich van twee gastheren: de malariamug en een menselijk slachtoffer. De parasiet dringt het lichaam van het slachtoffer binnen via een muggenbeet en verschuilt zich snel in de lever. Vervolgens boren nakomelingen zich in de rode bloedcellen, waar een snelle reproductie...

Bestellen

Een abonnement op hét naslagwerk over chemie en moleculaire wetenschap? Dat kan via MijnTijdschrift. Iedere editie behandelt nieuwe inzichten en ontwikkelingen rondom materialen, gezondheid, voeding, energie en milieu.

Losse nummers zijn vanaf € 9,95 te bestellen bij MijnTijdschrift. Kijk hier voor meer informatie.

Logo KNCV

De Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging is de beroepsvereniging van en voor mensen die werkzaam zijn of studeren in de chemie, life sciences en procestechnologie. De KNCV wil een schakel zijn tussen bedrijven en mensen. Zie voor meer info: www.kncv.nl.

Werken-in-de-chemie-logo-chf-bg

Grootste vacaturebank voor de Nederlandse chemie