Harmen Kamminga

Planten vormen in veel opzichten de basis van ons bestaan. Ze verschaffen ons zuurstof, voedsel, kleding, brandstof en bouwmateriaal. Ook zijn planten sinds mensenheugenis onze belangrijkste bron van kleur-, geur- en smaakstoffen, medicijnen, geestverruimers en gifstoffen. We maken voor die toepassingen gebruik van een vrijwel onbeperkt...

Het meeste voedsel dat wij en ons vee eten, is afkomstig van planten die mensen al duizenden jaren verbouwen. Het lukte de landbouw pas halverwege de twintigste eeuw om de eigenschappen van planten gericht te veranderen. Dit kwam door toenemende kennis van genetica – mede dankzij plantenveredelaars – en de opkomst van moleculair-biologische...

De aarde is voor zover bekend de enige plek in het universum met leven. De huidige complexe levensvormen zijn het resultaat van miljarden jaren ontwikkeling van leven in de omgeving waarin het zich manifesteerde. Wetenschappers gaan ervan uit dat het leven en de aarde zich al sinds de eerste miljard jaar na de vorming van de planeet samen...

Met fluorescentiemicroscopie onderscheid je microscopische structuren in de cel of zelfs individuele moleculen van hun omgeving. Je vindt kankercellen in verder gezonde weefsels. Je gaat na of een erfelijke afwijking in een weefsel tot uitdrukking komt. Ook stel je vast of het immuunsysteem van een patiënt eigen weefsels markeert als vijandig....

Geen ander omgevingsmateriaal speelt zo’n cruciale rol in de overleving van de mensheid als hout. Voor het grootste deel van de geschiedenis vormde het niet alleen de voornaamste brandstof, maar ook het materiaal waaruit mensen hun schuilplaatsen en onderkomens, vaar- en voertuigen, werktuigen, wapens, meubels en kunstwerken vervaardigden....

Bij keramiek denken weinig mensen direct aan scheikunde of materiaalwetenschappen. Toch is keramiek een van de oudste door mensen gefabriceerde materialen. Het vormt een van de fundamenten van zowel de chemie als van onze manier van leven. Keramisch materiaal is zo alomtegenwoordig dat het nauwelijks nog opvalt. Maar wat is keramiek...

Titanium is een sterk en licht metaal met een hoog smeltpunt. Het is even sterk als staal, maar zo’n 40 % lichter. Door een beschermend oxidelaagje reageren titaniumlegeringen vrijwel niet aan vochtige lucht of in (zee)water. Ook in en aan het menselijk lichaam treedt geen reactie op, waardoor het metaal geschikt is voor protheses, sieraden...

Verbrandingsmotoren in auto’s zetten brandstof om in bewegingsenergie. Een bijkomend nadeel zijn de gasvormige afvalproducten. Hoe kun je de uitstoot van schadelijke stoffen beperken?

Weinig is alledaagser dan zeep. Toch beslaat het verhaal van zeep de hele geschiedenis van de chemie. Oude beschavingen maakten al zeep, zonder precies te weten hoe. Hoe zeep werkt, was ook onbekend. De Arabische wereld was toonaangevend als het ging om chemische kennis en zeepproductie in de Middeleeuwen. De Industriële Revolutie bracht...